POLJOPRIVREDA Opštine Novi Bečej

Poljoprivredno zemljište je jedan od osnovnih i najznačajnijih prirodnih resursa sa kojim raspolaže opština Novi Bečej.

Polazeći od nesporne činjenice o značaju poljoprivrednog zemljišta i poljoprivredne proizvodnje za opštinu Novi Bečej, a imajući u vidu Zakon o poljoprivrednom zemljištu i ostalu zakonsku i podzakonsku regulativu iz ove oblasti i Strategiju razvoja poljoprivrede Republike Srbije, jasno je da sve aktivnosti vlasnika i korisnika poljoprivrednog zemljišta, odnosno svih onih koji su direktno ili indirektno upućeni na poljoprivredu, moraju imati za osnovni cilj očuvanje raspoloživog poljoprivrednog zemljišta i poboljšanje kvaliteta poljoprivrednog zemljišta.

Nesigurnost u oblasti prometa poljoprivrednih proizvoda i kretanja tržišnih cena gotovih proizvoda rezultiraju stihijskim ponašenjem u planiranju strukture setve. Sve ovo utiče na nizak nivo proizvodnje po jedinici površine i vrlo visoke troškove setve i nege useva. Prosečan nivo proizvodnje poslednjih 10 godina je kod pšenice je 4,3t/ha, kod suncokreta 2,2t/ha i kod kukuruza 6t/ha, što su ujedno i dominatne kulture na ovom terenu, a što je znatno ispod genetskog potencijalla gajenih kultura. Sa ovim nivoom proizvodnje ne može se razmišljati o ekonomski isplativoj proizvodnji. Viši nivo proizvodnje po jednici površine moguće je postići primenom agrotehničkih mera, upotrebom sortnog semena i organskog đubriva. Ekonomski isplativa proizvodnja se može postići pored navedenih mera i merama ukrupnjavanja poseda.

Trenutno u opštini Novi Bečej ukupno ima 2.307 registrovanih individualnih poljoprivrednih gazdinstava (u nastavku IPG). Navedeni podatak ukazuje da se trenutno u opštini Novi Bečej više od 1/3 stanovništva bavi poljoprivredom. Ovaj broj je daleko veći budući da svi nisu registrovali svoja gazdinstva.

U pogledu strukture setve nema značajnijih odstupanja ni u proizvodnoj 2013.godini. Stočarska proizvodnja poslednjih godina beleži tendenciju stagnacije do blagog pada.

Razlog za to je totalna anarhija na tržištu mesa i mleka. Usled privatizacije,

poljoprivredni proizvođač se našao u nezavidnom položaju kod plasmana svojih proizvoda. Kvalitet proizvodnje nije zadovoljavajući sa stanovišta rasnog sastava stoke i randmana mesa kao i sadržaja mlečne masti i bakteriološke ispravnosti mleka. Randman mesa bi se mogao povećati uvođenjem čistijeg rasnog sastava kod svih kategorija stoke, poboljšanom ishranom pogotovo sa većim udelom kvalitetne silaže.

Skladišni kapaciteti iznose 60.000 t silosnog prostora i oko 10.000 m2 podnih skladišta. Ova skladišta namenjena su za skladištenje zrnastih poljoprivrednih proizvoda i po kapacitetu su dovoljna za ukupnu godišnju proizvodnju na teritoriji opštine Novi Bečej.

Kapacitet sušara za zrno na teritoriji opštine Novi Bečej iznosi 65 t/h, što je dovoljno u odnosu na ukupnu proizvodnju. Izgradnja novih kapaciteta je nepotrebna uzimajući u obzir trendove u selekciji hibrida kukuruza koji imaju brže otpuštanje vlage zrna.

Evidentna je predimenzionisanost pogonskih mašina po jedinici površine. Na našem terenu se procenjuje da imamo 1,7 kW po hekaru (Standard je 1 kW po hekaru ). Ovako veliki broj pogonskih mašina prati i veliki broj priključnih mašina koje su kao i pogonske mašine zastarele i neadekvatno dimenzionisane. Rešenje ovog problema je prvenstveno u ukrupnjavanju poseda i formiranju takozvanih mašinskih prstenova za pružanje usluga u poljoprivredi.

S obzirom na to da u opštini Novi Bečej ne postoje industrijski pogoni koji su zagađivači teškim metalima i ostalim nedozvoljenim supstancima u zemljištu i u vodi, smatra se da postoje uslovi za organsku proizvodnju hrane i proizvodnju lekovitog aromatičnog i začinskog bilja. Ovo se može dokumentovati godišnjim analizama sadržaja teških metala u pšenici.

Tabela 11: Pregled površina poljoprivrednog zemljišta po katastarskim opštinama

Izvor: RGZ SKN Novi Bečej

U strukturi poljoprivrednog zemljišta njive su zastupljene sa 72,48%, a treba napomenuti da su pašnjaci zastupljeni sa 19,20% odnosno 10.278 ha. Ova napomena je bitna zbog  planiranja poljoprivrede posebno  u oblasti stočarstva. U prethodnom periodu negativan je trend uzurpiranja pašnjaka i prirodnih livada kao i promena namene zemljišta prevođenjem u oranice. Zbog ekonomske neisplativosti i direktnim  štetnim  uticajem  na  stočarsku  proizvodnju  ovaj  negativan  trend  mora biti prekinut.

Tabela 12: Površine poljoprivrednog zemljišta po klasama

Izvor: Godišnji program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta opštine Novi Bečej

U opštini je razvijena dobra kanalska mreža za odvodnjavanje koja može da ima funkciju akvadukta za snabdevanje vodom za navodnavanje. Međutim,ona je uglavnom obrasla rastinjem te je neophodno njegovo uklanjanje, čišćenje kanalske mreže i odvoženje zemlje nakon čišćenja. Takođe, mere navodnjavanja treba sprovoditi uz strogu primenu stručnih saveta da ne bi došlo do degradacije zemljišta.